Windows chạy được trên rất nhiều loại máy tính, nhưng việc cài đặt Windows 10 lên tất cả máy tính này không hề đơn giản. Nhưng việc tất cả cầu hình đều phải làm đó là boot vào bộ cài đặt (có thể là usb hoặc ổ cứng rời). Để làm điều này, bạn cần truy cập vào trang cài đặt BIOS hoặc UEFI.
Trong hướng dẫn này, Cài Win tận nơi Hà Nội sẽ cùng tìm hiểu các bước cơ bản để khởi động vào BIOS hoặc UEFI. Sau đó, chúng ta sẽ thảo luận về một số cách khắc phục sự cố và phương pháp thay thế nếu cách cơ bản không hiệu quả.
Mục Lục
- 1 BIOS và UEFI là gì?
- 2 Cách Vào BIOS hoặc UEFI
- 3 Điều hướng Cài đặt BIOS / UEFI
- 4 Cách Thay đổi Thứ tự Khởi động BIOS / UEFI để Khởi động từ USB / Ổ CD
- 5 Khởi động từ ổ USB hoặc CD/DVD
- 6 Khắc phục sự cố Tùy chọn Khởi động
- 7 Cấu hình UEFI trên máy tính Windows 8 hoặc Windows 10
- 8 Còn Macbook thì sao?
- 9 Kết luận
BIOS và UEFI là gì?
BIOS (viết tắt của Basic In Output System) là một đoạn mã quan trọng được lưu trữ trong bộ nhớ máy tính của bạn. BIOS giúp máy tính quản lý phần cứng và chạy điều hành Windows 10 hoặc các hệ điều hành khác.
UEFI (viết tắt của Unified Extensible Firmware Interface) là một tiêu chuẩn mới hơn, thay thế cho BIOS. UEFI cung cấp nhiều tùy chọn nâng cao hơn BIOS, chẳng hạn như giao diện đồ họa và hỗ trợ chuột, giúp bạn dễ dàng thay đổi các cài đặt. UEFI cũng hỗ trợ các tiêu chuẩn bảo mật mới nhất, giúp bảo vệ máy tính của bạn khỏi mã độc.
Xem thêm: cách tạo usb boot
Cách Vào BIOS hoặc UEFI
Để vào BIOS hoặc UEFI, bạn cần nhấn một phím hoặc tổ hợp phím nhất định khi máy tính đang khởi động. Thông thường, bạn chỉ có một khoảng thời gian rất ngắn để làm điều này – bạn phải nhấn phím khi màn hình hiển thị logo của nhà sản xuất. Nếu máy tính của bạn khởi động quá nhanh, bạn có thể cần tắt chế độ “Fast Startup” (Khởi động Nhanh) trong Windows.
Dưới đây là danh sách các phím hoặc tổ hợp phím thường được sử dụng để vào BIOS hoặc UEFI:
| Nhãn hiệu / Nhà sản xuất | Phím |
|---|---|
| “Acer (Aspire, Altos, Extensa, Ferrari, Power, Veriton, TravelMate)” | F2 / Delete |
| Acer (older models) | F1 / Ctrl + Alt + Esc |
| ASRock | F2 / Delete |
| Asus | Delete |
| Biostar | Delete |
| Chaintech | Delete |
| “Compaq (Deskpro, Portable, Presario, Prolinea, Systempro)” | F10 |
| Compaq (older models) | F1 / F2 / F10 / Delete |
| “Dell (Dimension, Inspiron, Latitude, OptiPlex, Precision, Vostro, XPS)” | F2 |
| Dell (older or other models) | Ctrl + Alt + Enter / Fn + Esc / Fn + F1 / Delete / Reset twice |
| “eMachines (eMonster, eTower, eOne, S-Series, T-Series)” | Tab / Delete |
| eMachines (older models) | F2 |
| Foxconn | Delete |
| Fujitsu | F2 |
| Gigabyte | Delete |
| “HP (Alternative, Tablet PC)” | Esc / F2 / F10 / F12 |
| “HP (OmniBook, Pavilion, Tablet, TouchSmart, Vectra)” | F1 |
| Intel | F2 |
| “Lenovo (3000 Series, IdeaPad, ThinkCentre, ThinkPad, ThinkStation)” | F1 / F2 |
| Lenovo (older models) | Ctrl + Alt + F3 / Ctrl + Alt + Ins / Fn + F1 |
| MSI | Delete |
| Pegatron | F2 / F10 / Delete |
| Samsung | F2 |
| Sony | F1 / F2 / F3 |
| Toshiba | F1 / Esc |
Điều hướng Cài đặt BIOS / UEFI
Mỗi BIOS hoặc UEFI có giao diện và hoạt động khác nhau, nhưng hầu hết đều có chung các nguyên tắc cơ bản để điều hướng. Đối với các giao diện BIOS hoặc UEFI điều khiển bằng menu, các phím mũi tên trên bàn phím của bạn được sử dụng để truy cập và vào menu. Các cài đặt để định cấu hình tùy chọn khởi động đôi khi được ẩn dưới các menu phụ, bạn sẽ phải điều hướng bằng các phím này.
Trên máy tính để bàn HP của tôi, tùy chọn thay đổi thứ tự khởi động hệ thống nằm trong Storage > Boot Order. Trên máy tính khác của tôi, một chiếc HP Elitebook, thứ tự khởi động được gọi là Boot Options nằm trong tab System Configuration, sử dụng giao diện đồ họa. Vì vậy, trải nghiệm sẽ khác nhau tùy thuộc vào hệ thống bạn đang sử dụng; ngay cả khi chúng cùng một thương hiệu. Điều hướng qua các giao diện này bằng cách duyệt và tìm kiếm các nhãn hợp lý có thể gợi ý những gì bạn đang tìm kiếm – bộ nhớ, khởi động, đĩa, v.v.
Cách Thay đổi Thứ tự Khởi động BIOS / UEFI để Khởi động từ USB / Ổ CD
Khi bạn đã tìm thấy menu Boot Order, giao diện sẽ hiển thị các menu hiển thị cấu trúc thứ tự khởi động của bạn. Thứ tự khởi động xác định thiết bị mà máy tính của bạn sẽ cố gắng khởi động trước tiên, thứ hai, v.v. khi bạn bật nó lên. Thông thường, thiết bị khởi động đầu tiên của bạn là ổ cứng hoặc SSD chứa Windows 10. Bạn cũng có thể đặt DVD, CD hoặc USB làm thiết bị khởi động đầu tiên mà không ảnh hưởng đến việc Windows 10 tải vào bộ nhớ chính. Nếu bạn có thiết bị lưu trữ di động được đặt làm thiết bị khởi động đầu tiên, BIOS sẽ kiểm tra xem có bất kỳ thiết bị lưu trữ di động nào được kết nối như một phần của POST (Power On Self Test) hay không. Nếu phát hiện thấy ổ USB hoặc DVD, hệ thống sẽ nhắc bạn khởi động từ đó trước khi tải bất kỳ hệ điều hành hiện có nào trên đĩa cục bộ.
Di chuyển qua các tùy chọn sẽ yêu cầu sử dụng các phím mũi tên. Nếu bạn không thấy thiết bị USB được kết nối của mình được liệt kê, hãy chọn bộ nhớ USB được liệt kê trong EFI hoặc Legacy sources. Sử dụng phím mũi tên xuống để điều hướng đến lựa chọn; một số giao diện BIOS cũ hơn sẽ yêu cầu sử dụng các phím chức năng như F5 và F6 để điều hướng lên xuống thứ tự khởi động. Sau khi chọn tùy chọn thích hợp, bạn sẽ cần xác nhận các thay đổi này; nhấn F10 thường sẽ lưu chúng. Nếu không, hãy đọc hướng dẫn trên màn hình, trong đó sẽ xác định phím chức năng thích hợp để lưu hoặc chấp nhận các thay đổi.
Khởi động từ ổ USB hoặc CD/DVD
Sau khi đã chọn và xác nhận tùy chọn mong muốn, tùy thuộc vào loại phương tiện cài đặt bạn đang sử dụng, bạn có thể thấy các tùy chọn khác nhau. Phương tiện USB sẽ ngay lập tức khởi động vào Windows Boot Manager, nhắc bạn chọn kiến trúc của Windows 10 — 32 hoặc 64 bit — bạn muốn cài đặt.
Xem thêm: Lỗi Boot Win 10/11? Nguyên Nhân & Cách Sửa Lỗi Windows Boot Manager
Nếu bạn đang cài đặt từ đĩa DVD, trình cài đặt Windows 10 sẽ nhắc bạn nhấn bất kỳ phím nào trên bàn phím để tải trình cài đặt.
Từ đó, bạn sẽ được hướng dẫn. Miễn là bạn đã tạo phương tiện cài đặt có thể khởi động của mình một cách chính xác, các hướng dẫn trên màn hình sẽ hướng dẫn bạn trong phần còn lại của quá trình.
Khắc phục sự cố Tùy chọn Khởi động
Một số hệ thống có thể gặp sự cố khi cố gắng khởi động từ phương tiện di động. Nếu bạn đang làm theo các bước trên và vẫn gặp sự cố, hãy xem một số mục bên dưới.
- Truy cập trang cài đặt UEFI trên thiết bị Microsoft Surface. Các bước để truy cập trang BIOS / UEFI trên thiết bị Surface hơi khác một chút. Xem các bước bên dưới để Thiết lập UEFI trên Microsoft Surface.
- Thay đổi cài đặt UEFI trên thiết bị Windows 8 hoặc Windows 10 mới xuất xưởng. Đối với máy tính mà bạn mua đã được cài đặt sẵn Windows 8 hoặc Windows 10, việc truy cập UEFI / BIOS có thể hơi khó khăn. Xem các bước bên dưới để Định cấu hình UEFI trên Máy tính Windows 8 hoặc Windows 10.
Cấu hình UEFI trên máy tính Windows 8 hoặc Windows 10
Nếu máy tính hoặc thiết bị của bạn đã chạy phiên bản Windows 8 hoặc Windows 10 hiện có, bạn có thể bắt đầu khởi động từ bộ nhớ di động từ bên trong hệ điều hành. Nhấp vào Start > Settings > Update & security > Recovery. Sau đó, trong Advanced startup, nhấp vào Restart now.
Nếu tùy chọn này không khả dụng, hãy đăng xuất khỏi Windows 10, sau đó giữ phím shift, nhấp vào menu Power, rồi nhấp vào Restart. Tiếp tục giữ phím shift, sau đó đợi cho đến khi môi trường Recovery được tải. Menu Choose an option cho phép bạn truy cập và khởi động từ phương tiện di động được gắn vào hệ thống.
Nếu bạn cần truy cập các tùy chọn khởi động nâng cao, hãy nhấp vào Troubleshoot, sau đó nhấp vào UEFI Firmware Settings để thực hiện các thay đổi khác.
Còn Macbook thì sao?
Máy tính Apple hỗ trợ cài đặt Windows, nhưng chúng không có trang thiết lập BIOS / UEFI như PC thông thường của bạn. Xem phần của chúng tôi về cài đặt Windows trên máy Mac bên dưới.
Đảm bảo phương tiện có thể khởi động đã được tạo đúng cách. Các sự cố khởi động đôi khi có thể là do cách định cấu hình hoặc chuẩn bị phương tiện cài đặt. Ví dụ: trên các hệ thống dựa trên UEFI – hệ thống được thiết kế cho Windows 8 trở lên – việc chuẩn bị phương tiện cài đặt, nếu được tải xuống từ trang phần mềm của Microsoft, sẽ yêu cầu sử dụng Công cụ Tạo Phương tiện của Microsoft hoặc tiện ích của bên thứ ba như Rufus.
Kết luận
Một trong những bài học mà người dùng sẽ học được từ điều này là không phải tất cả các cấu hình máy tính đều giống nhau, ngay cả khi chúng cùng một thương hiệu. Hy vọng rằng, việc đọc hướng dẫn này đã cung cấp cho bạn đủ kiến thức cơ bản về quy trình để giúp bạn định cấu hình hệ thống cụ thể của mình hoặc ít nhất là đặt đúng câu hỏi nếu bạn gặp sự cố.
